باسمه تعالی
چون مباحث کتاب از درس ماده وتغییرات آن گذشته ما هم از این مبحث می گذریم
وبه بحث در زمینه مبحث انرژی و اهرم ها می پردازیم .
ماشین ها به چها رروش به ما کمک می کنند
?- با انتقال نیرو(تقریبا همه ماشین ها در این خاصیت مشترک هستند )
2- با افزایش نیرو
3- با تغییر جهت نیرو
4- با افزایش مسافت وسرعت اثر نیرو
یکی از انواع ماشین ها اهرم ها هستندکه هر اهرم از سه قسمت مهم به نام های تکیه گاه – نیرو – جسم تشکیل شده است .
البته برای بحث درباره اهرم ها باید به این نکته هم اشاره کنیم که به فاصله تکیه گاه تا محل نیرو را بازوی محرک و از تکیه گاه تا جسم را بازوی مقاوم می نامیم .
حال براساس محل قرار گرفتن سه قسمت اصلی اهرم، اهرم ها را به سه دسته تقسیم می کنیم .
1- اهرم نوع اول :در این نوع اهرم که تکیه گاه در بین نیرو وجسم قرار دارد دارای خصوصیات زیر می باشد :
الف- در بعضی موارد بارزوی محرک و در بعضی موارد بازوی مقاوم می تواند بلندتر باشد
ب- چون در این اهرم تکیه گاه در وسط قرار دارد جهت نیرو برعکس می شود .
ج) نمونه هایی از آن را می توان انبردست – قیچی – الاکلنگ – دیلم و...
2- اهرم نوع دوم : در این نوع اهرم جسم در بین نیرو وتکیه گاه قرار داردو دارای خصوصیات زیر است
الف ) همیشه بازوی محرک بلند تر از بازوی مقاوم است
ب) نمونه هایی از آن را می توان چرخ دستی – فرغون – فندق شکن – درب بطری باز کن
3- اهرم نوع سوم : در این اهرم نیرو در بین جسم وتکیه گاه قرار دارد ودارای این خصوصیات
الف ) همیشه بازوی مقاوم بلندتر از بازوی محرک است .
ب) نمونه های از آن را می توان انبریخ – جاروی فراشی- موچین
خصوصیت مشترک هر سه نوع اهرم این است که هر سه اهرم در انتقال نیرو به ما کمک می کنند .
نکته ها : اگر در یک اهرم بازوی محرک بلندتر از بازوی مقاوم باشد آن اهرم مقدار نیرو را افزایش می دهد یا به اصطلاح دیگر در این نوع اهرم در نیرو صرفه جویی می شود که نمونه آن اهرم های نوع دوم هستند .
واگر دریک اهرم بازوی مقاوم بلندتر از بازوی محرک باشد آن اهرم مسافت وسرعت اثر نیرو را افزایش می دهد ، همچنین می توان گفت در وقت هم صرفه جویی می شود .نمونه آن اهرم های نوع سوم هستند .
توجه داشته باشیم که اهرم نوع اول نسبت به محل قرار گرفتن تکیه گاه می تواند در نیرو یا در وقت برای ما مفید واقع شود .
می توان گفت مطالب بالا را کتاب با این زبان بیان کرده که هر چه تکیه گاه را به جسم نزدیک کنیم ......و هرچه تکیه گاه را به نیرو نزدیک کنیم .....
در اهرم ها قانونی وجود دارد که اگر بخواهیم اهرم به حال تعادل برسد باید همیشه این رابطه درست باشد
مقدار نیروضریدر بازوی محرک = مقدار جسم ضربدر بازوی مقاوم
که در این نمونه می توانند مقدار هریک از موارد را نداده باشند که می توانیم با کمک این قانون براساس سه مقدار داده شده دیگر مقدار مجهول را حساب کنیم .
یکی دیگر از انواع ماشَین ها سطح شیبدار است
سطح شیبدار : سطح مایلی که دو سطح غیر هم ارتفاع را بهم مرتبط می سازد . دقت کنیم که در یک سطح شیبدار اگر ارتفاع ثابت باشد هر چه طول سطح شیبدار بیشتر شود انجام کار برای ما آسانتر است
نکته مهم دیگر اینکه در حالتی که ارتفاع ثابت باشدومقدار طول تغییر کند وما در هر دو حالت وزنه یکسانی را بالا ببریم مقدار کار ما در هر دو حالت مساوی می باشد .سطح شیبدار در زندگی انسان کاربردهای زیادی دارد مثل نردبان – پیچ که یک سطح شیبدار مارپیچ است و....
نوع دیگری از ماشین ها قرقرها هستند که ساده ترین آن قرقره ای است که از یک قرقره تشکیل شده است که ما به همان اندازه که طناب را بکشیم جسم به بالا حرکت می کند مثل قرقره پرچم
در بعضی قرقرهای مرکب بسته به تعداد قرقره مورد استفاده ممکن است ما با کشیدن 6
متر طناب جسم سه متر یا دو متر جابجا شود( البته کار کشیدن طناب( به زبان ساده)
راحت تر خواهد بود ودر عوض مقدار بیشتری طناب راباید بکشیم) به عنوان مثال اگر به
قرقره ای که با آن موتور ماشین را بالا می کشند دقت کنیم می بینیم که با کشیدن
چند متر طناب یا زنجیر موتور چند سانتی متر جابجا می شود . البته چون در کتاب به
این مبحث کمتر پرداخته شده از توضیح بیشتر آن خوداری می کنم .
نوع دیگر ماشین ها می توان از گوه – چرخ ومحور و سایر ماشین های پیچیده نام برد .
در ادامه به بحث انرژی ها وتبدیل آنها خواهیم پرداخت.
علوم تجربی