زمین‌لرزه یا زلزله، لرزش و جنبش خفیف یا شدید زمین است که به علت آزاد شدن انرژی

 ناشی از اغتشاش سریع در پوسته زمین در مدت کوتاه به وقوع می‌پیوندد. محلی که

 منشاء زلزله بوده و انرژی از آنجا خارج می‌شود را کانون زلزله و نقطه بالائی کانون در

 سطح زمین را مرکز زلزله گویند. پیش از وقوع زمین‌لرزه اصلی معمولاً زلزله‌های خفیفی

 در منطقه روی می‌دهند که به پیش‌لرزه معروفند. به لرزشهای بعدی زمین‌لرزه نیز

 پس‌لرزه گویند که با شدت کمتر و با فاصله زمانی گوناگون میان چند دقیقه تا چند ماه رخ

 می‌دهند. زلزله به سه صورت عمودی، افقی و موجی بوقوع می‌رسد که قسم آخر از

 شایعترین آنهاست.

بزرگی زمین‌لرزه را به صورت زیر تعریف می‌کنند:

بزرگی زلزله، M برابر لگاریتم در پاسه ده دامنه حداکثر (برحسب میکرون) حرکت،A،

 است که توسط لرزه‌سنج استاندارد و وداندرسون در فاصله صد کیلومتری از مرکز زلزله

 ثبت شده باشد.

M = Log(10) A

همچنین جهت تعیین انرژی آزاد شده توسط هر زلزله رابطه‌ای توسط ریشتر – گوتنبرگ در

 سال ۱۹۵۶ ارائه گردید که میزان انرژی آزاد شده در کانون زلزله بر حسب ارگ (erg)

 و بزرگی آن "M" مشخص می‌نماید.

Log E =11.4 + 1.5 M

با یک محاسبه ساده می‌توان نشان داد که با افزایش یک درجه‌ای اندازه بزرگی، مقدار

 انرژی آزاد شده تقریباً ۳۲ برابر می‌گردد.

برگرفته از نظرات همکار گرامی جناب آقای علی آبادی  دبستان فضلی نژاد ناحیه دو مشهد مقدس





علوم تجربی