قرار است امروز با هم چند فعالیت داشته باشیم . برای اینکه آماده کار شویم و کلاسمان فعالتر شود از شما می‎خواهم تا بصورت نیم دایره جلوی کلاس بایسنید ، تا فعالیت خودمان را آغاز کنیم . در این مرحله از کار ، پاکتها را نزد شما می‎آورم هر کدام از شما ها کارتی را برمی¬دارد ، وقتی که کارتها را برداشتید ببنید داخل آنها چه چیزی نوشته شده است . آیا مطالبی که نوشته شده با آن آشنایی دارید .
می‎توانید بین دوستانتان همدیگر را پیدا کنید وقتی را پیدا کردید با هم تشکیل گروه دهید .
گروهتان که چهار نفر شد هر کدام دور میز قرار می‎گیرید و درباره آن موضوع با هم صبحت کنید .
حالا گروه تان را پیدا کنید .

 نماینده  :

دانش‎آموزانی که در این فعالیت شرکت نمودند هیچگونه تمرین مقدماتی انجام ندادند.حال ببنید موضوعاتی که با هم انتخاب کردید به کار گروهتان بخورد . شما در گروهتان در مورد موضوعاتی که دارید گفتگو می‏‎کنید و کارتهایی که در دستتان است بنوعی با هم ارتباط دارد . هر چه در گروه مشورت کردید یادداشت نموده و در نهایت متنی را برای گزارش آماده کنید . بعد می‎توانید اظهار نظر کنید .  

  گروه اول :

گیاه خاک مواد تیره رنگی است که از پوسیده شدن برگهای خشکیده، حیوانات بوجود می آید .گرما باعث خشک شدن برگها و رطوبت باعث پوسیده شدن آنها می‎شود . برگهایی که در زمستان بر روی زمین می‎ریزند باکتریهای موجود در گیاه را تجزیه و آنرا به گیاه خاک تبدیل می‎نماید .  

  گروه بعدی :

در زمستان آبها یخ می‎رند و جای بیشتری را می‎گیرند و باعث فشرده شدن سنگهاو در نتیجه باعث خردشدن سنگها می‎گردند .ریشه گیاهان باعث جلوگیری از فرسایش خاک می‎شود . ریشه گیاه وقتی در زمین می‎روید باعث فشار بر روی سنگ و تشکیل خاک می‎شود .  

  اظهار نظر شاگرد دیگر :

انسان وقتی سرد ش می‎شود جمع‎ می‎شود ولی وقتی آب یخ می‎زند جای بیشتری را می‎گیرد .
سنگریزه‎های کنار ساحل در برخورد با آب دریا ، باعث بوجودآمدن خاک می‎شود .
در بیابان در اثر گرما در روز و سرما در شب سنگها خرد، و خاک بوجود می‎آید . خاک باغچه به علت ریختن برگهای درختان و ریشه گیاهان تبدیل به خاک می‎شود و برای اینکار 200 میلیون سال وقت لازم است .  

  معلم : من متشکرم از همکاری گرم و صمیمانه شما .
شما این اطلاعات را از کجا پیدا کرده اید .
دانش آموزان :

1ـ بیشتر این مطالب را از کتاب علوم تهیه کردیم .
2ـ با تحقیق و سئوال کردن
3ـ با آزمایش کردن  

معلم : اسم خود را بر روی برگه هایتان که کار گروهیتان است ،بنویسید تا بعداً در صورت نیاز به آن بتوانیم دسترسی پیدا کنیم .
معلم : مانند جدولی که من روی تابلو کشیدم شما روی برگه‎های کاغذ بکشید . با اعضای گروهتان مشورت کنید و ببینید چه چیزهایی در خاک وجود دارد ؟ وقتیکه به توافق رسیدید داخل این خانه‎هاچهار چیز که ممکن است در خاک وجود داشته باشد نقاشی کنید .

من برگه‎های گروه دیگری را به گروه شما تحویل می‎دهم. خوب دقت کنید آنطوری که در نقاشی وجود دارد ببنید، آن چیز تشکیل دهنده خاک است یا نه ؟ به زیبایی نقاشی کاری نداشته باشید.
شما وقتی که کار گروههای دیگر را می‎‎بینید شاید به فکرتان برسد که آنها چرا اینکار را کردند و چرا بعضی از مطالب را ننوشته‎اند. بعد وقتی نقاشی را دیددید می‎توانید سؤالتان را بنویسید و از گروه مربوطه بپرسید.  

  سؤال دانش‎آموز: درباره موجوداتی که داخل آب است مورچه که در داخل خاک نیست،‌ آهن‎ربا هم همچنین داخل خاک نیست .

جواب : اگر آهن‎ربا را به خاک بکشیم ، آهنهای موجود در خاک را جذب می‎کند.  

  سؤال : مواد معدنی در خاک دیده نمی‎شوند، به چه صورت می‎توان آنها را دید؟

جواب : در زیر میکروسکوپ قوی قابل دیدن هستند .
معلم: مواد معدنی قابل رویت نیستند. اما اگر دانش‎آموزان می‎توانند در مورد این مسئله تحقیق کنند و بعداً آن را در کلاس مطرح کنند.  

  معلم : بگوئید در خاک چه چیزهایی وجود دارد ؟

1ـ ریشه
2ـ دانه
3ـ گیاه خاک
4ـ براده آهن
5ـ مرده و زنده (لاشه جانوران )
6ـ موجودات زنده (حشرات)
7ـ برگهای پوسیده
8ـ خرده‎های چوب
9ـ ریگها
معلم : حال می‎خواهیم با خود خاک روبه روشویم ببینیم موادی که گفته شد آیا در خاک وجود دارد . ضمناً‌ رعایت نکات بهداشتی ضروری است. به چه نکاتی باید توجه داشت؟
1. دستانمان را به چشم نمالیم .
2. بعد از کارها دستهایمان را با آب و صابون بشوئیم .

معلم : توجه کنید و نتیجه مشاهدات خود را بنویسید.
در این لحظه برای اینکه کارهایمان تکمیل‎تر شود ببینیم که اجزاء تشکیل دهنده خاک چه چیزهایی است. آزمایش می‎کنیم. لطفاً‌ صفحه 48 کتاب علوم را باز کنید. فعالیتی را اینجا نشان داده شده است. وسایل مورد نظر در اینجا وجود دارد ، آزمایش کنید و نتایج آزمایشات خودتان را بنویسید.
اول، کتاب را دقیق بخوانید و در آخر آزمایش کنید .  

  لطفاً نماینده گروه گزارش دهد:

ریگها به کف آب می‎روند. خرده چوبها به سطح آب می‎آیند . مولکولهای تشکیل دهنده خاک باهم فرق دارند.
گروه بعدی : بعد از بهم زدن آب چوب نم‎دار ، پوست نارنگی و برگ در آب وجود داشت. مواد باهم مخلوط شده‎اند.
گروه دیگر: بعد از بهم زدن آب چوب، پوست، برگ در آن وجود داشت و مواد دیگری هم درآن ته نشین می‎شود . بعداز اینکه خاک را درآب ریختیم چهار لایه در لیوان تشکیل شد.
خوب بچه‎ها خاکهایی که مشاهده کردید با هم متفاوت بودند. اگر به گزارش دوستان خود گوش داده باشید متوجه شده‎اید که بعضی چیزهای متفاوت در خاک وجود دارد .
جدولی تهیه می‎کنیم و تفاوتها و شباهتهای خاک را می‎نویسیم .
به همین خاکی که در اختیار داریم اکتفا می‎کنیم .
یک گروه گزارش خود را می‎خواند. بقیه توجه کنند.  

  شباهتها: چوب ، سنگ ، برگها و گیاه خاک

  تفاوتها: دانه ، ریگها، براده‎آهن، پوست نارنگی و لاشه جانوران

معلم : شما بدون اینکه خاکها را مشاهده کرده باشید به مواردی اشاره کردید و چیزی که آزمایش کردید درست است؟
معلم : درس تمام شد. اما یادگیری تمام نشد. می‎خواهم اگر جایی رفتید به خاکها توجه کنید.
ببینید که‎ آیا تمام خاکها با هم یکسان هستند یا اینکه با یکدیگر تفاوت دارند .سعی کنید مشاهدات خود را از خاکها بنویسید و حتی اگر ممکن است نمونه‎ای از آن را بیاورید تا در کلاس بصورت گروهی بررسی کنیم .

برگرفته از شبکه آموزش سیما